Zakon o korporativnoj dužnosti pažnje u lancima snabdevanja (LkSG)
Sveobuhvatna analiza i srpski prevod nemačkog Zakona o korporativnoj dužnosti pažnje u lancima snabdevanja
Zakon o korporativnoj dužnosti pažnje u lancima snabdevanja (LkSG) je stupio na snagu 2023. godine i primenjivao se najpre na nemačka privredna društva koja imaju 3.000 zaposlenih, a od 2024. godine i na manja privredna društva koja zapošljavaju najmanje 1.000 zaposlenih. Ovaj zakon po prvi put postavlja temelj za dužnost pažnje nemačkih privrednih društava u cilju smanjivanja ili otklanjanja rizika ili povreda ljudskih prava u oblasti rada i zaštite životne sredine u njihovim direktnim ili indirektnim lancima snabdevanja. Iako su Rukovodeća načela Ujedinjenih nacija o biznisu i ljudskim pravima, Smernice za multinacionalne kompanije, kao i u njima inkorporirane dužnosti pažnje ranije ustanovljene, ovaj zakon prvi put čini njihove delove obaveznim (analiza rizika, sistem upravljanja rizikom, žalbeni postupak, izveštavanje itd.) i propisuje sankcije (novčane kazne i zabranu učešća u javnim nabavkama). Zakon utvrđuje sredstvo obavezivanja, tako da se adresirana društva ne mogu učiniti odgovornim za povredu, već za sprovođenje i ispunjenje mera u pogledu korporativne dužnosti pažnje. Zakon time isključuje pravni osnov za obeštećenje žrtava, ali ipak upućuje na druge propise koji ovo obeštećenje omogućavaju.
Treba imati u vidu da zakon, osim što ima nadregionalni uticaj, obavezuje predmetna nemačka privredna društva da poštuju mere u pogledu dužnosti pažnje prema svojim inostranim snabdevačima i da vode računa o neophodnoj pažnji prilikom uspostavljanja saradnje.
Za srpska privredna društva to znači sledeće:
(i) ako se radi o društvima kćerkama nemačkih društava, primenjuju se celokupne obaveze iz zakona u downstream lancu snabdevanja
(ii) ako su (neposredni) snabdevači predmetnih nemačkih društava, onda se pozivaju da aktivno učestvuju u merama dužnosti pažnje (procena rizika, žalbeni postupak, preventivne i korektivne mere)
Nemačka je u kontinuitetu, još od 2016. godine, najveći izvozni partner Srbije. Mnogobrojne firme u Srbiji posluju kao snabdevači za nemačka društva i biće automatski pogođene ovim zakonom. Zbog toga je potrebno da što ranije prepoznaju rizike za zaštićene pravne pozicije, da poštuju propisane standarde i da prioritetno uvedu sistem upravljanja rizikom. Srbija je potpisala sve međunarodne konvencije na koje se ovaj zakon odnosi i ratifikovala ih, a Minamata konvenciju samo potpisala. U svetlu toga, TSG je preveo zakon na srpski jezik kako bi srpskim privrednim društvima dao mogućnost da se upoznaju sa zakonom u celosti, da bolje razumeju njegove ciljeve i optimalizuju svoju saradnju sa nemačkim poslovnim partnerima.
Prevod Zakona o korporativnoj dužnosti pažnje u lancima snabdevanja (LkSG) na srpski jezik možete pronaći ovde, kao i naš članak o uticajima ovog zakona na srpska privredna društva.
Ključne reči: Zakon o korporativnoj dužnosti pažnje u lancima snabdevanja (LkSG), Dužnost pažnje, Ljudska prava, Prava u oblasti rada, Zaštita životne sredine, Rizici, Analiza rizika, Sistem upravljanja rizikom, Žalbeni postupak, Izveštavanje, Sankcije, Novčane kazne, Zabrana učešća u javnim nabavkama, Nemačka privredna društva, Srpska privredna društva, Kćerke nemačkih društava, Neposredni snabdevači, Sistem upravljanja rizikom, Pravni osnov, Obeštećenje žrtava, Međunarodne konvencije, Minamata-konvencija, Srbija, Nemačka, Saradnja, Optimizacija, Pravne pozicije, Standarde, Ratifikacija, Potpisivanje.
